Opinia prawna

w sprawie, od jakiego wieku dziecko może samodzielnie iść i wracać ze szkoły?

 

Żadne przepisy prawa, w tym przepisy prawa oświatowego nie wskazują, od jakiego wieku dziecko może samodzielnie iść i wracać ze szkoły. W takiej sytuacji należy się kierować zdrowym rozsądkiem i zasadami współżycia społecznego.

Pewnym wyznacznikiem w rozważaniach na temat wieku, w jakim dziecko powinno być,
by rodzic mógł mu pozwolić iść i wracać samemu ze szkoły, są przepisy:

1. ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeksu wykroczeń (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 618 , z zm.),

2. ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1990),

3. ustawy z dnia 6 czerwca 1997 Kodeks Karny (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1600,
   ze zm.).

Przepisy prawa oświatowego nie regulują szczegółów dotyczących powrotu dziecka do domu. Zapewnienie tej opieki leży po stronie rodzica. Natomiast szkoła zapewnia bezpieczeństwo uczniowi podczas zajęć organizowanych przez szkołę. Oznacza to jednak, że szkoła musi także dbać i wykazywać troskę o bezpieczeństwo dziecka powracającego do domu, dlatego od rodzica otrzymuje pisemną zgodę na przekazanie dziecka pod opiekę osobie upoważnionej przez rodzica lub prawnego opiekuna.

Nie ma uniwersalnego momentu, gdy wszyscy rodzice pozwalają swoim dzieciom na samodzielną drogę do szkoły. W przypadku każdej rodziny jest inaczej i tyko dobra znajomość własnego dziecka pozwala rodzicom określić, czy ten czas już nadszedł.
Są jednak dwa najważniejsze czynniki pomagające określić opiekunom, czy dziecko dojrzało już do pokonywania drogi do szkoły samodzielnie. Jakie to czynniki? Warto je przeanalizować i podjąć słuszną decyzję.

Dzieci dojrzewają w różnym tempie. Wprawdzie w przypadku jednego ucznia moment, gdy samodzielnie będzie pokonywał drogę do i ze szkoły przypada na ósmy rok życia,
a u innego dziecka w wieku lat 10-ciu, to jednak wydaje się, że sześciolatek jest zdecydowanie za mały na samodzielne pokonywanie jakiejkolwiek drogi. Zwłaszcza, że zgodnie z przepisami dziecku poniżej 7 roku życia wolno poruszać się po mieście
z osobą towarzyszącą, która powinna mieć co najmniej 10 lat.

Bezpieczeństwo to rozpatruje się głównie w kontekście prawa o ruchu drogowym. Zgodnie
z art 43 ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym dziecko w wieku do 7 lat może korzystać
z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania. Natomiast zgodnie z ust. 2 wspomnianego artykułu dziecko w wieku do
15 lat, poruszające się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym, jest obowiązane używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu. Przepisy ust. 1 i ust. 2 nie dotyczą drogi przeznaczonej wyłącznie dla pieszych.

Oznacza to, że dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat.

Następnym wyznacznikiem w rozważaniach na temat wieku, w jakim dziecko powinno być, by rodzic mógł mu pozwolić iść i wracać samemu ze szkoły, może być art. 106 Kodeksu wykroczeń, który mówi: „kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany”.

Ustawodawca ustawił tu barierę wiekową dość nisko, bo wynosi ona jedynie 7 lat. Uznał widocznie, że dziecko starsze , tj. powyżej 7 lat jest już zdolne do przebywania poza opieką rodzica.

Również w powyższej sprawie możemy posiłkować się ustawą Kodeks karny. Zgodnie
z art 210 §1 Kodeksu karnego, kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Oznacza to, że pozostawienie bez opieki dziecka w wieku do 7 lat grozi rodzicowi konsekwencjami, nawet jak się nic dziecku nie stanie. Zatem nie można nawet na chwilę pozostawić małego dziecka samego w wózku pod sklepem, w samochodzie (bez względu na pogodę), a nawet w domu. Dziecko siedmioletnie lub młodsze musi stale być pod opieką.

Dla rodzica dziecka uczęszczającego do szkoły najważniejsza jest sama droga, czyli jej długość, ruchliwość, ilość skrzyżowań do pokonania oraz fakt, czy młody człowiek musi przemieszczać się środkami komunikacji. Jeśli droga jest w miarę bezpieczna, do szkoły nie jest daleko, dziecko nie musi pokonywać skrzyżowań, a dodatkowo rodzice na podstawie obserwacji uważają, że ich dziecko jest wystarczająco dojrzała, można pozwolić 7-8 latkowi na samodzielną drogę do szkoły.

Najtrudniejsze decyzje muszą podejmować rodzice uczniów, którzy do szkoły muszą dojeżdżać komunikacją lub trasa, którą codziennie pokonują jest niebezpieczna (prowadzi poboczem wzdłuż drogi, dziecko musi przedostawać się przez tory, albo odcinek jest wyjątkowo daleki do pokonania). W takich sytuacjach samodzielna droga dziecka do szkoły musi poczekać i najbezpieczniej jest odwozić lub odprowadzać dziecko nawet dziesięcioletnie i starsze.

Rodzic gdy uzna, że jego dziecko umie poruszać się drogą, to zanim pierwszy raz pójdzie do szkoły samo, winien przypomnieć sobie i jemu najważniejsze zasady:

1. Pokonajcie kilka razy drogę do szkoły wspólnie. Niech dziecko pokaże rodzicowi jak się zachowywać podczas przejścia przez ulicę. Razem zwróćcie uwagę na potencjalne niebezpieczeństwa jak światła, ostry zakręt, tory tramwajowe, przystanek po drugiej stronie ulicy, pokonajcie je razem. Uczul dziecko, na co szczególnie musi zwracać uwagę. Przy okazji będziecie mieli możliwość poćwiczenia zasad bezpiecznego przechodzenia na pasach.

2. Zaopatrz swojego ucznia w elementy odblaskowe nie tylko na ubraniu, ale także tornistrze czy plecaku.

3. Jeśli dziecko będzie jeździło do szkoły rowerem lub hulajnogą przećwiczcie trasę kilkakrotnie, ponadto zwróć szczególną uwagę, czy dziecko przeprowadza rower lub hulajnogę przez jezdnię. Pojazd także warto zaopatrzyć w dodatkowe odblaski.

Uczeń może zacząć chodzić samodzielnie do szkoły w różnym wieku. Niezależnie od momentu, w którym to nastąpi, warto przygotować do tego nie tylko dziecko, ale także siebie. Należy także pamiętać, aby nie zmuszać swojej pociechy do samodzielnego pokonywania drogi do szkoły, jeśli dziecko samo nie ma na to ochoty.

Wypisy przepisów aktów prawnych normujących powyższą problematykę:

Kodeks Drogowy - Prawo o Ruchu Drogowym

( . . . )

 

DZIAŁ II Ruch drogowy

Rozdział 5 Porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach

Art. 43. 

1. Dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania.  

2. Dziecko w wieku do 15 lat, poruszające się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym, jest obowiązane używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu.

( . . . )

 

Kodeks Wykroczeń

Rozdział XII Wykroczenia przeciwko osobie

Art. 106. Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany.

( . . . )

 

Kodeksu Karny

Rozdział XXVI Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece

Art. 210. § 1. Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo
o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby określonej w § 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

 

 

Opracował: Stanisław Kłak - doradca ds. prawnych: specjalista prawa pracy
i ubezpieczeń społecznych, prawa oświatowego
oraz prawa związkowego

 

Rzeszów, 7 grudnia 2018 r.

 

 

 

 

 

 

 

Opinia prawna

w sprawie, od jakiego wieku dziecko może samodzielnie iść i wracać ze szkoły?

 

Żadne przepisy prawa, w tym przepisy prawa oświatowego nie wskazują, od jakiego wieku dziecko może samodzielnie iść i wracać ze szkoły. W takiej sytuacji należy się kierować zdrowym rozsądkiem i zasadami współżycia społecznego.

Pewnym wyznacznikiem w rozważaniach na temat wieku, w jakim dziecko powinno być,
by rodzic mógł mu pozwolić iść i wracać samemu ze szkoły, są przepisy:

1. ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeksu wykroczeń (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 618 , z zm.),

2. ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1990),

3. ustawy z dnia 6 czerwca 1997 Kodeks Karny (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1600,
   ze zm.).

Przepisy prawa oświatowego nie regulują szczegółów dotyczących powrotu dziecka do domu. Zapewnienie tej opieki leży po stronie rodzica. Natomiast szkoła zapewnia bezpieczeństwo uczniowi podczas zajęć organizowanych przez szkołę. Oznacza to jednak, że szkoła musi także dbać i wykazywać troskę o bezpieczeństwo dziecka powracającego do domu, dlatego od rodzica otrzymuje pisemną zgodę na przekazanie dziecka pod opiekę osobie upoważnionej przez rodzica lub prawnego opiekuna.

Nie ma uniwersalnego momentu, gdy wszyscy rodzice pozwalają swoim dzieciom na samodzielną drogę do szkoły. W przypadku każdej rodziny jest inaczej i tyko dobra znajomość własnego dziecka pozwala rodzicom określić, czy ten czas już nadszedł.
Są jednak dwa najważniejsze czynniki pomagające określić opiekunom, czy dziecko dojrzało już do pokonywania drogi do szkoły samodzielnie. Jakie to czynniki? Warto je przeanalizować i podjąć słuszną decyzję.

Dzieci dojrzewają w różnym tempie. Wprawdzie w przypadku jednego ucznia moment, gdy samodzielnie będzie pokonywał drogę do i ze szkoły przypada na ósmy rok życia,
a u innego dziecka w wieku lat 10-ciu, to jednak wydaje się, że sześciolatek jest zdecydowanie za mały na samodzielne pokonywanie jakiejkolwiek drogi. Zwłaszcza, że zgodnie z przepisami dziecku poniżej 7 roku życia wolno poruszać się po mieście
z osobą towarzyszącą, która powinna mieć co najmniej 10 lat.

Bezpieczeństwo to rozpatruje się głównie w kontekście prawa o ruchu drogowym. Zgodnie
z art 43 ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym dziecko w wieku do 7 lat może korzystać
z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania. Natomiast zgodnie z ust. 2 wspomnianego artykułu dziecko w wieku do
15 lat, poruszające się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym, jest obowiązane używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu. Przepisy ust. 1 i ust. 2 nie dotyczą drogi przeznaczonej wyłącznie dla pieszych.

Oznacza to, że dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat.

Następnym wyznacznikiem w rozważaniach na temat wieku, w jakim dziecko powinno być, by rodzic mógł mu pozwolić iść i wracać samemu ze szkoły, może być art. 106 Kodeksu wykroczeń, który mówi: „kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany”.

Ustawodawca ustawił tu barierę wiekową dość nisko, bo wynosi ona jedynie 7 lat. Uznał widocznie, że dziecko starsze , tj. powyżej 7 lat jest już zdolne do przebywania poza opieką rodzica.

Również w powyższej sprawie możemy posiłkować się ustawą Kodeks karny. Zgodnie
z art 210 §1 Kodeksu karnego, kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Oznacza to, że pozostawienie bez opieki dziecka w wieku do 7 lat grozi rodzicowi konsekwencjami, nawet jak się nic dziecku nie stanie. Zatem nie można nawet na chwilę pozostawić małego dziecka samego w wózku pod sklepem, w samochodzie (bez względu na pogodę), a nawet w domu. Dziecko siedmioletnie lub młodsze musi stale być pod opieką.

Dla rodzica dziecka uczęszczającego do szkoły najważniejsza jest sama droga, czyli jej długość, ruchliwość, ilość skrzyżowań do pokonania oraz fakt, czy młody człowiek musi przemieszczać się środkami komunikacji. Jeśli droga jest w miarę bezpieczna, do szkoły nie jest daleko, dziecko nie musi pokonywać skrzyżowań, a dodatkowo rodzice na podstawie obserwacji uważają, że ich dziecko jest wystarczająco dojrzała, można pozwolić 7-8 latkowi na samodzielną drogę do szkoły.

Najtrudniejsze decyzje muszą podejmować rodzice uczniów, którzy do szkoły muszą dojeżdżać komunikacją lub trasa, którą codziennie pokonują jest niebezpieczna (prowadzi poboczem wzdłuż drogi, dziecko musi przedostawać się przez tory, albo odcinek jest wyjątkowo daleki do pokonania). W takich sytuacjach samodzielna droga dziecka do szkoły musi poczekać i najbezpieczniej jest odwozić lub odprowadzać dziecko nawet dziesięcioletnie i starsze.

Rodzic gdy uzna, że jego dziecko umie poruszać się drogą, to zanim pierwszy raz pójdzie do szkoły samo, winien przypomnieć sobie i jemu najważniejsze zasady:

1. Pokonajcie kilka razy drogę do szkoły wspólnie. Niech dziecko pokaże rodzicowi jak się zachowywać podczas przejścia przez ulicę. Razem zwróćcie uwagę na potencjalne niebezpieczeństwa jak światła, ostry zakręt, tory tramwajowe, przystanek po drugiej stronie ulicy, pokonajcie je razem. Uczul dziecko, na co szczególnie musi zwracać uwagę. Przy okazji będziecie mieli możliwość poćwiczenia zasad bezpiecznego przechodzenia na pasach.

2. Zaopatrz swojego ucznia w elementy odblaskowe nie tylko na ubraniu, ale także tornistrze czy plecaku.

3. Jeśli dziecko będzie jeździło do szkoły rowerem lub hulajnogą przećwiczcie trasę kilkakrotnie, ponadto zwróć szczególną uwagę, czy dziecko przeprowadza rower lub hulajnogę przez jezdnię. Pojazd także warto zaopatrzyć w dodatkowe odblaski.

Uczeń może zacząć chodzić samodzielnie do szkoły w różnym wieku. Niezależnie od momentu, w którym to nastąpi, warto przygotować do tego nie tylko dziecko, ale także siebie. Należy także pamiętać, aby nie zmuszać swojej pociechy do samodzielnego pokonywania drogi do szkoły, jeśli dziecko samo nie ma na to ochoty.

Wypisy przepisów aktów prawnych normujących powyższą problematykę:

Kodeks Drogowy - Prawo o Ruchu Drogowym

( . . . )

 

DZIAŁ II Ruch drogowy

Rozdział 5 Porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach

Art. 43. 

1. Dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania.  

2. Dziecko w wieku do 15 lat, poruszające się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym, jest obowiązane używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu.

( . . . )

 

Kodeks Wykroczeń

Rozdział XII Wykroczenia przeciwko osobie

Art. 106. Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany.

( . . . )

 

Kodeksu Karny

Rozdział XXVI Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece

Art. 210. § 1. Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo
o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby określonej w § 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

 

 

Opracował: Stanisław Kłak - doradca ds. prawnych: specjalista prawa pracy
i ubezpieczeń społecznych, prawa oświatowego
oraz prawa związkowego

 

Rzeszów, 7 grudnia 2018 r.